تلفات آب در شبكه آبیاری نیشكر حداقل است/نیشكر گیاهی با ارزش افزوده بالاست
دكتر عبدعلی ناصری: عدم تحقق اجرای الگوی كشت موجب شده هر ساله بدنه كشاورزی استان و كشور زیان فراوان ببیند.
نشست علمی مدیریت منابع آب و بررسی طرح های توسعه ای منابع آب خوزستان در شرایط خشكسالی در دانشگاه شهید چمران اهواز برگزار شد.

به گزارش روابط عمومی شركت توسعه نیشكر و صنایع جانبی، موضوع این نشست اهمیت تعامل مردم و مسئولین در شرایط كم آبی و بهره وری اقتصادی منابع آب بود كه چهارشنبه (21 اردیبهشت ماه) با حضور اساتید دانشكده مهندسی آب و محیط زیست دانشگاه شهید چمران در تالار دانشكده كشاورزی برگزار شد.

گامی در جهت توسعه پایدار

در این نشست، عضو هیات علمی دانشكده مهندسی آب و محیط زیست بر ضرورت مدیریت منابع آب تاكید كرد و مدیریت «بهینه» منابع آب را گامی در جهت توسعه پایدار دانست.

دكتر عبدعلی ناصری اجرا نشدن «الگوی كشت» را دارای مخاطراتی زیاد دانست و گفت: عدم تحقق اجرای الگوی كشت موجب شده هر ساله بدنه كشاورزی استان و كشور زیان فراوان ببیند.

به گفته او، مطالعات چندین ساله شبكه های آبیاری و زهكشی نشان می دهد كه بجز كشت های دائمی، حق آبه دیگری برای كشت های دیگر در تابستان در نظر گرفته نشده است.

این استاد دانشگاه، كشت برنجی را كِشتی پرمصرف دانست كه در الگوی كشت گنجانده نشده و با توجه به تنش آبی موجود، باید محصولاتی دیگر جایگزین آن شود.

مصرف بهینه آب در صنعت نیشكر

ناصری در ادامه به مصرف بهینه آب در صنعت نیشكر اشاره و تاكید كرد كه این صنعت با سهمیه آبی كه در اختیار دارد، به روش های متعدد، راندمان آبیاری را افزایش داده است.

وی افزود: طرح های مختلفی برای افزایش بهره وری آب در این صنعت در حال انجام است كه با اجرای آن، هم میزان مصرف آب در مزارع نیشكر كاهش می یابد و هم موجب افزایش تولید در سطح خواهد شد.

اجرای مدرن ترین شیوه آبیاری در مزارع

مدیرعامل شركت توسعه نیشكر و صنایع جانبی از شیوه آبیاری «هیدروفلوم» مزارع نیشكر به عنوان پیشرفته ترین شیوه آبیاری دنیا یاد نمود و تاكید كرد، استفاده از این روش موجب افزایش بهره وری آب در صنعت نیشكر شده است.

در كنار روش آبیاری هیدروفلوم، سامانه آبیاری زیرسطحی قطره ای به صورت پایلوت نیز در این صنعت، در دست اجراست تا پس از پشتِ سر گذاشتن آزمایش های اولیه، در سطحی وسیع به كار گرفته شود.

به گفته مدیرعامل شركت توسعه نیشكر و صنایع جانبی، شیوه آبیاری قطره ای زیرسطحی قرار است از امسال در كشت و صنعت های نیشكری هر كدام در سطح یك مزرعه، به كار گرفته شود تا پس از طی روند تحقیقاتی و شناخت نقاط ضعف و قوت، به صورت گسترده در این صنعت به كار گرفته شود.

بازچرخانی و استفاده مجدد از زهاب نیشكر

ناصری در ادامه به شیوه های افزایش بهره وری آب در صنعت نیشكر اشاره كرد و گفت: حدود 40 درصد آب مصرفی صنعت نیشكر از طریق زهكش های زیرزمینی مجددا به چرخه اكولوژیكی باز می گردد كه به دلیل شیرین شدن اراضی و روش مبارزه بیولوژیك و همچنین حركت به سمت بهره برداری از كودهای آلی، امكان استفاده مطلوب از زهاب و پروسه بازچرخانی مصرف آب را در زمینه های متعدد فراهم كرده است.

وی راندمان آبیاری در این صنعت نیز را 20 درصد بالاتر از میانگین راندمان آبیاری سطحی كشور دانست و افزود: میانگین راندمان آبیاری در كشور بین 35 تا 40 درصد است و شركت توسعه نیشكر توانسته به راندمان بین 50 تا 55 درصد برسد و در عین حال، طرح های تحقیقاتی متعددی دراین صنعت به منظور افزایش بهره وری آب در حال انجام است.

عضو هیات علمی دانشكده مهندسی آب و محیط زیست در بخش دیگری از سخنان خود به محصولات تولیدی صنعت نیشكر اشاره كرد و بیان داشت، محصولات متنوع این صنعت امنیت غذایی را تامین كرده و باعث رشد اقتصادی كشور و رضایتمندی مردم شده است.

نیشكر؛ گیاهی با ارزش افزوده بالا

ناصری، صنعت نیشكر را دارای خانواده ای به وسعت 100 هزار نفر در خوزستان عنوان كرد كه توانسته با ایجاد اشتغالی بالغ بر 26 هزار نفر در كشت و صنعت های هشتگانه، در تامین معیشت تعداد زیادی از خوزستانی ها نقش داشته باشد.

وی نیشكر را گیاهی با ارزش افزوده بالا توصیف كرد كه از پسماند آن محصولاتی به بار می نشیند كه هم نفع اقتصادی دارد و هم حافظ محیط زیست است.

الكل طبی، خمیرمایه، ام.دی.اف، خوراك دام، نئوپان، انواع شكر، شكر دارویی، شكر قهوه ای، یخ خشك، بیودی اكسید كربن و ... از جمله محصولات جانبی این صنعت است.

تلفات حداقلی آب در شبكه آبیاری

ناصری در بخش دیگری از سخنان خود به شبكه آبیاری توسعه نیشكر اشاره كرد و گفت: شبكه آبیاری و زهكشی كشت و صنعت ها از ایستگاه پمپاژ شروع و تا فاروها در مزرعه امتداد می یابد.

مدیرعامل شركت توسعه نیشكر و صنایع جانبی تلفات آب را در این شبكه آبیاری حداقل دانست.

به گفته ناصری، راندمان انتقال آب با توجه به وجود كانال های بتنی، تا 95 درصد افزایش می یابد و سیستم توزیع آب نیز راندمانی 93 درصدی دارد.

وی در ادامه به سیستم زهكشی مزارع نیشكر اشاره كرد و اظهار داشت، رشد گیاه نیشكر در زمین های شور و لم یزرع جنوب خوزستان حاصل سال ها پژوهش و تحقیق و اجرای سیستم دقیق زهكشی است.

مدیرعامل شركت توسعه نیشكر و صنایع جانبی به آبیاری یك جویچه درمیان هم اشاره كرد و بیان داشت، این نوع آبیاری نتایج قابل توجهی در مصرف بهینه آب و افزایش راندمان محصول نیشكر داشته است.

سوددهی بالای شركت توسعه نیشكر

ناصری در پایان به خشكسالی بی سابقه سال گذشته اشاره كرد و گفت، با مدیریت بهینه منابع آبی، شركت توسعه نیشكر یكی از سودده ترین سال های خود را پشت سر گذاشت.

دكتر مهدی قمشی، دكتر سید محمود كاشفی پور، دكتر حیدر زارعی از دیگر سخنرانان این نشست بودند.

در پایان نشست علمی مدیریت بهینه منابع آب، دانشجویان و حاضرین سوالات خود را مطرح كردند.