ایسنانوشت:دانشجویان دوره دكتری پس از گذراندن واحدهای آموزشی موظف به پاس كردن آزمون جامع هستند؛ در واقع این آزمون شرط ورود آن ها به مرحله پژوهشی، یعنی نوشتن رساله و پس از آن فارغ التحصیلی است؛ دانشگاه ها هدف از آزمون جامع را ارزیابی آموزشی پژوهشی و احراز صلاحیت و توانمندی دانشجویان می دانند.

در واقع شرط ورود به بخش پژوهش و نوشتن رساله دكتری، شركت در این آزمون است كه پس از گذراندن كامل واحدهای درسی، میانگین نمرات 16 یا بالاتر و اعلام آمادگی دانشجو، برگزار می شود.

اما نكته مهم اینجا است كه اگر دانشجویی موفق به گذراندن این آزمون نشود، از ادامه تحصیل محروم خواهد شد كه این مساله نقطه آغاز استرس ها و چالش های دانشجویان است. سوال اصلی این است كه این آزمون چقدر در سنجش سواد یك دانشجو موثر و وجود آن ضروری است؟

دكتر سیدمرتضی افقه، استادتمام اقتصاد دانشگاه شهیدچمران اهواز در گفت وگو با ایسنا، درباره ضرورت برگزاری آزمون جامع دكتری، اظهار كرد: آزمون جامع مقطع دكتری یك مرحله بسیار مهم است یعنی دانشجو باید دانش كافی داشته باشد تا از امتیاز دكتر بودن از نظر علمی و اجتماعی استفاده كند. بنابراین دانشگاه هم قاعدتا باید به اندازه كافی ابزار و امكاناتی داشته باشد كه تضمین كند افراد با دانش كافی فارغ التحصیل می شوند و مدرك دكتری می گیرند.

وی افزود: اما درباره كم و كیف این آزمون به نظر می آید كه می تواند ساده تر برگزار شود تا دانشجویان هم دچار مشكل نشوند. حذف آزمون جامع دكتری باعث می شود كه سطح كیفی كاهش یابد كمااینكه همین الان هم مشكلات آموزشی وجود دارد.

نبود آزمون جامع دكتری عملا دانشگاه را تبدیل به یك كارخانه تولید افراد كم سواد می كند

استادتمام اقتصاد دانشگاه شهیدچمران اهواز با بیان اینكه حذف آزمون جامع دكتری عملا دانشگاه را تبدیل به یك كارخانه تولید افراد كم سواد می كند، گفت: با حذف آزمون جامع دكتری موافق نیستم اما می توان آن را مقداری ساده تر كرد یعنی اگر فردی در یك درس نمره خوبی كسب نكند، نیازی نباشد از اول همه درس ها را بخواند و آزمون دهد.

وی افزود: این روند می تواند هم تضمین كننده دانش فارغ التحصیلان باشد و هم خیلی آسان نباشد و فرد فارغ التحصیل شده در حد دكتری، دانش داشته باشد.

ضرورت وجود آزمون جامع

دكتر علیرضا جلیلی فر، دانشیار گروه آموزش زبان انگلیسی دانشگاه شهید چمران اهواز نیز در گفت وگو با ایسنا در این باره، اظهار كرد: آزمون جامع در دانشگاه شهید چمران در تمام گروه ها برگزار می شود و از آنجا كه دوره دكتری، دوره ای پژوهشی و آموزشی است به نظر من ضرورت دارد كه برگزار شود.

وی افزود: اگر دوره دكتری كاملا پژوهش محور باشد نیازی به آزمون ندارد. اما زمانیكه آموزشی و پژوهشی است نیاز است كه برگزار شود.

جلیلی فر گفت: در این رابطه عموما هر دانشگاهی بر اساس سازوكاری عمل می كند كه در دانشگاه شهید چمران اهواز سه یا چهار درس انتخاب می شود و پس از آمادگی دانشجو، آزمون برگزار می شود اما دانشجو تنها دوبار فرصت دارد در آزمون شركت كند و اگر موفق نشد، از ادامه تحصیل محروم می شود.

سهم پژوهش در دوره دكتری بیشتر از آموزش است

دكتر عبدالرحیم هوشمند، عضو هیات علمی آبیاری و زهكشی دانشگاه شهید چمران اهواز نیز در این خصوص‏‏‏ اظهار كرد: دانشجویان دكتری بعد از گذراندن حدود 16 تا 18 واحد درس آموزشی برای نوشتن رساله، آزمون می دهند اما اصولا در دوره دكتری تمركز اصلی روی پژوهش است در واقع پژوهش سهم بیشتری از آموزش دارد.

وی افزود: اما برای سنجش صلاحیت دانشجو به منظور ورود به بخش پژوهش، آزمونی تحت عنوان جامع دكتری برگزار می شود كه در دانشگاه ما از سه درس امتحان گرفته می شود كه در دانشگاه های مختلف ممكن است متفاوت باشد.

عضو هیات علمی دانشگاه شهید چمران اهواز بیان كرد: پس از امتحان كتبی، مصاحبه برگزار می شود و در نهایت نمره مصاحبه و آزمون كتبی، جمع می شوند و این نمره باید از حد تعیین شده بیشتر باشد تا دانشجو اجازه ورود به مرحله بعد یعنی نوشتن رساله و آغاز پژوهش را پیدا كند.

وی با بیان اینكه آزمون، یك روش ارزیابی برای این است كه بدانیم آیا دانشجو قادر به ورود به مرحله بعد است یا نه؟ افزود: در واقع در این مرحله توانایی دانشجو محك زده می شود كه به نظر می رسد ضروری باشد.

چرا دانشجو در یك درس دو بار سنجیده می شود؟

هوشمند در پاسخ به اینكه چرا ضرورت دارد كه دانشجو در یك درس دو بار سنجیده شود؟ گفت: البته صحبت هایی با این مفهوم مطرح می شود كه دانشجو درس ها را یك بار امتحان داده و پاس كرده، چرا باید دوباره آزمون بدهد؟ این سوال همیشه مطرح است. در پاسخ باید گفت كه مفهوم آزمون جامع، ارزیابی كلی دانشجو است.

وی بیان كرد: وقتی اسم "جامع" آورده می شود به این معنی نیست كه تنها از سه درس آزمون گرفته می شود بلكه ممكن است هر نوع سوالی كه ممكن است بعدا به عنوان موضوعات پژوهشی مطرح شود و درباره رشته تخصصی دانشجو باشد، پرسیده شود. بخش مصاحبه، مقید به درس معینی نیست در نتیجه می تواند شامل هرسوالی درباره رشته باشد.

48