امام خمینی در دیدار با دانشجویان دانشگاه اهواز بر ضرورت تربیت نفس و اصلاح در دوران جوانی تاكید كردند.


لینك كوتاه كپی شد
A

به گزارش خبرنگار جی پلاس، امام خمینی (س) در هفدهم تیرماه سال 58 مطابق با سیزدهم شعبان سال 99 در دیدار با دانشجویان دانشگاه اهواز به بیان خطر علم بدون تهذیب پرداخته و فرمودند: اگر همراه با تعلیمْ تربیت نباشد، همراه با تعلّم تربیت نباشد، تربیت انسانی نباشد، یك حیوانی هست انسان كه انباری از معلومات هم دارد. اما به حسب واقع حیوان پر معلومات است، نه انسان پر معلومات.

متن كامل سخنان امام

"" بسم الله الرحمن الرحیم

لزوم تحقق محتوای جمهوری اسلامی

من امیدوارم كه حالا كه مملكتمان یك مملكت اسلامی است و جمهوری اسلامی الآن حكومت ماست، و رژیم طاغوتی از بین رفته است و دست خیانتكارها و ظَلَمه كوتاه شده است، ما همه و شما دانشجوهای محترم و این دانشجویان، خواهران ما، همه كوشا باشیم به اینكه آن طوری كه باید و آن طوری كه لازم است در جمهوری اسلامی ما عمل كنیم. همچو نباشد كه فقط لفظ باشد كه ما جمهوری اسلامی هستیم، لكن نه دانشگاههایمان و نه دانشسراهایمان و نه دادگاههایمان و نه پاسدارهایمان و نه كمیته هایمان، هیچ كدام آن معنایی كه باید در اسلام باشد در آنها نباشد. اگر خدای نخواسته این طور باشد كه فقط یك رأی به جمهوری اسلامی دادیم و دیگر فكر این نباشیم كه این جمهوری اسلامی باید همه چیزش اسلامی باشد، نه اینكه لفظ جمهوری اسلامی و محتوا غیراسلامی و این بسته به عمل همه است، خصوصاً قشر دانشجو و قشر اساتید دانشگاه، استادهای دانشسراها و آنهایی كه جوان اند و درصدد تعلّم و دانش هستند و دانشجو هستند و می خواهند بعدها برای كشور خودشان مفید واقع بشوند. بسیار اشخاص هستند كه دانشمندند، خیلی هم دانشمندند، لكن چون تربیت اسلامی ندارند وجودشان گاهی ضرر می زند به كشور و ضرر می زند به اسلام. این فرقی نیست مابین اینكه دانش، دانش علوم قدیمه باشد یا دانش علوم جدیده؛ چه در جانب علمای اسلام و روحانیون، و چه در جانب شما دانشجوها و دانشگاهها و سایر طبقاتی كه درصدد تعلیم و تعلّم هستند.

تعلیم و تربیت

اگر چنانچه فقط دنبال یاد گرفتن باشید، حالا این یاد گرفتن همراه با یك تربیت صحیح و تزكیه نفس و درست راه رفتن نباشد، یك انباری از معلومات یا به قول سعدی، كه تعبیر دیگری از همان تعبیر قرآن ( است ) : مَثَلُ الَّذِینَ حُمِّلُوا التَوْریةَ ثُمَّ لَمْ یَحْمِلُوهَا كَمَثَلِ الحِمارِ یَحمِلُ أَسْفَاراً (2) كسی كه یاد می گیرد، لكن یاد گرفتنش همان یاد گرفتن است و به كار نمی بندد آن یاد گرفتنها را، تربیت، تربیت انسانی نیست، در تعبیر قرآن كریم این است كه مثِْل یك حیوانی، الاغی، می ماند كه به پشتش كتاب بار باشد. این كتاب فرق نمی كند كه پشت یك كسی باشد؛ یا خیر، در مغز و در فكرش باشد، بلكه آن كه در مغز و فكرش كتاب هست، تعلیمات هست، لكن مُربّی به تربیت انسانی نیست، این ضرر دارد برای جامعه، چه در جانب ما باشد و چه در جانب شما باشد هیچ فرق نیست، چه علوم اسلامی و فلسفه اعلا باشد؛ و چه علوم طبیعی و امور مربوط به طبیعت باشد. اگر همراه با تعلیمْ تربیت نباشد، همراه با تعلّم تربیت نباشد، تربیت انسانی نباشد، یك حیوانی هست انسان كه انباری از معلومات هم دارد. اما به حسب واقع حیوان پر معلومات است، نه انسان پر معلومات.

خطرات علم بدون تزكیه و تربیت

و گاهی ضرر از این قشر به اسلام و به كشور از قشرهای دیگر بیشتر می خورد. اكثر این دینهایی كه باطل بوده و درست شده است به وسیله اهل علم درست شده است. غیر اهل علم دین سازی نكرده. اهل علم دین سازی كرده و بسیار از این خیانتهایی كه به كشور ما شده است، از همین درس خوانده هاست. این درس خوانده ها هستند كه كمك كردند به دستگاه و دكترها و نمی دانم كذا، و اینها كمك كردند به دستگاه و پنجاه سال مملكت ما را به باد فنا دادند. اگر دانشگاه ها درست نشود و مدرسه های ما هم درست نشود، امید اینكه یك جمهوری اسلامی ما پیدا بكنیم نداریم. اگر این دو قشر تربیت شدند به طوری كه اسلام می خواهد، تربیت انسانی شدند، هم مملكت ما مصون می شود از تصرف شیاطین و روی چرخ خودش گردش می كند بدون وابستگی به خارج و بدون خیانت های داخلی؛ و هم ترقیّات حاصل می شود برای شما. مهم در دانشجویی و در دانشیاری و در استادی و در شاگردی و در تربیت ( و ) در علم این است كه یك تربیت صحیح همراه علم باشد. عالِم تربیت شده به تربیت انسانی، كه همان تربیت اسلامی است. كوشش كنید كه هر قدمی كه برای علم برمی دارید، برای عمل ظاهری و برای اعمال باطنی، ایجاد تقوا در خودتان، ایجاد استقامت، امانت در خودتان بكنید كه وقتی از دانشگاه ان شاءالله بیرون می آیید یك انسانی باشید كه هم معلومات داشته باشید و هم امانتدار باشید. برای معلوماتتان، هم امانتدار باشید و هم تزكیه نفس كرده باشید؛ نفس خودتان را مهار كرده باشید. نفس انسان سركش است. و سركشی آن انسان را به زمین می زند. همان طوری كه اگر انسان سوار یك اسب سركش باشد و مهار نداشته باشد این اسب سركش انسان را به هلاكت می رساند، نفس انسان بدتر از هر سركشی است. سركشی نفس، انسان را به هلاكت می رساند. هر قدمی كه برای تعلیم و تعلم برمی دارید، همراه آن قدم، قدمی باشد برای مهار كردن نفستان كه از این سركشی كه دارد و آزادی كه برای خودش فرض می كند كه هیچ مهاری در كار نباشد؛ خودتان مهار كنید نفس خودتان را. اگر یك همچو تعلیم و تربیتی در یك كشوری باشد، این كشور می تواند مستقل باشد، می تواند آزاد باشد، اقتصادش را می تواند تأمین كند، می تواند فرهنگش را درست كند و می تواند همه چیزش را اصلاح كند، یك همچو كشوری دیگر حكومتش نمی تواند معوج باشد؛ ارتشش نمی تواند زورگو باشد، ژاندارمریش نمی تواند تعدی بكند؛ شهربانیش نمی تواند خلاف بكند. عمده این است كه از دانشگاهها، چه دانشگاههای علوم جدید باشد و چه دانشگاههای علوم قدیمه باشد، كه مقدرات یك مملكت دست این دو قشر است، از اینها انسان بیرون بیاید؛ نه چهارپایی و بر دوشش كتابی چند، این طور نباشد كه تعلم باشد، شما در طرف علوم طبیعی و این طایفه هم در طرف علوم فقهی و الهی، دقایق علوم را بررسی كنید، لكن از آن جهالاتی كه در نفس است و از آن سركشیهایی كه در نفس است غفلت بكنید. اگر غفلت بكنید، هر قدمی كه در علم بردارید از انسانیت دور شده اید؛ هی دورتر. انسانیت یك راه مستقیمی است، یك راه مستقیم كه اگر از این ور كسی برود مُعْوَج است و برخلاف انسانیت است؛ اگر از آن ور هم برود برخلاف است و آن كسی كه اعوجاج پیدا كرد و راه مستقیم نرفت، هر چه پیش برود دور می شود از راه انسانیت. مثل این می ماند كه یك خط مستقیم بكشید، دو خط این طور، هر چه این خط جلوتر برود، از خط مستقیم دور می شود.

ضرورت اصلاح نَفْس

هر چه درس بخوانید و بخوانیم، اگر چنانچه به راه مستقیم نباشیم و مهار نكنیم معلومات خودمان را و مهار نكنیم نفس خودمان را و در این راه مستقیم نكُشیم نفس را، هر چه معلومات زیادتر بشود، از انسانیت، انسان دورتر می شود و مشكلتر می شود انسان خودش را برگرداند.

شما كه الآن جوان هستید قوای جوانی را الحمدلله دارید و مبتلای به سستیهای پیری نشدید، زود می توانید خودتان را اصلاح كنید. خیال نكنید كه بگذاریم آخر عمر، آن وقت توبه بكنیم. آخر عمر توبه ممكن نیست برای آدم، اگر از اول عمر دنبال قضیه نباشد، خودش، خودش را نسازد، آخر عمر دیگر نمی تواند؛ قوای شیطانی در انسان ریشه كرده و قوی شده و قوّه خود آدم، ضعیف شده و اراده اش ضعیف شده و كاری از او نمی آید.

توصیه به جوانها

جوانها قدر جوانیشان را بدانند كه صرف كنند در علم و در تقوا و در سازندگی خودشان كه اشخاص امین صالح بشوند كه مملكت با اشخاص امین صالح می تواند مستقل باشد. همه این پیوستگیهایی كه ما به خارج پیدا كردیم دنبال این بود كه ما رجال صالح نداشتیم. آن وقت اگر رجال صالحی بودند، كنار بودند؛ كنار گذاشته بودند. آنهایی كه در میدان بودند رجال صالح نبودند، دانشمند هم بودند، اما رجال صالح نبودند، به درد مملكت نمی خوردند! و آنها بودند كه ما را پیوسته به خارج كردند و سالهای طولانی مملكت ما در حلقوم خارجیها منافعش فرو رفت؛ و به ما آن كردند كه الآن می بینید كه هیچ نداریم. شماها ذخایر این مملكت هستید، جوانید، دانشجو هستید، ذخیره این مملكت هستید، طوری بكنید كه این ذخیره ها برای مملكتتان مفید واقع بشود و خودتان را اصلاح بكنید تا ان شاءالله یك انسانهای متعهد صحیح العمل امین؛ كشورتان دست خودتان و خودتان اداره اش بكنید. آدم امین را هیچ كس نمی تواند مُعْوَجش كند. اشخاصی كه اعوجاج دارند اینها امانت ندارند؛ اینها صلاحیت ندارند.

خداوند ان شاءالله همه شما را، هم خواهرها را و هم برادرها را ـ كه همه ارجمند هستید و ذخیره هستید برای این مملكت ـ همه تان را حفظ كند و همه مان را به راه راست هدایت فرماید.

صحیفه امام؛ ج 9، ص 1-5

1- در صحیفه نور، ذیل تاریخ 16 / 4 / 58 درج شده است.

2- سوره جمعه، آیه 5 : «مَثَل آنانی كه تورات به آنها داده شده و بدان عمل نمی كنند، مَثَل آن خر است كه كتابهایی را حمل می كند.»

امام خمینی (س) ضرورت اصلاح نفس درجوانی دركلام امام

اخبار مرتبط
- شخصی كه نمایندگی امام در زنجان را بر عهده گرفت
- امام خمینی: جنگ ما، جنگ مكتب ماست علیه تمامی ظلم و جور/این جنگ سلاح نمی شناسد/ این جنگ محصور در مرز و بوم نیست/جنگ ما، جنگ قداست، عزت و شرف و استقامت علیه نامردمیهاست
- تاكید امام بر عدم تعرض به بانوان بدحجاب
- امام خمینی: خلافِ ما برای امام زمان سرشكستگی دارد/امروز اگر یك آقایی كاری بكند، می گویند روحانی است و روحانیین این اند، دیكتاتوری عمامه و كفش است و مكتب ما آلوده می شود نه خودمان
- شهید نامجو و نمایندگی كه امام به او عطا كرد