دکتر مرتضی امیدیان در گفت وگو با ایسنا، با تبریک 9 اردیبهشت ماه روز ملی روانشناس و مشاوره در خصوص ارتباط روان شناسی و سلامت اظهار کرد: زمانی که از سلامت روان صحبت می کنیم باید بدانیم منظور چیست. در تعریفی، سلامت روان به معنای فقدان بیماری است؛ مسلماً اگر فردی دچار اضطراب یا افسردگی باشد نمی تواند به وظایف خود عمل کند.بنابراین اختلالات روانی موجب می شوند افراد در حوزه کاری خود موفق نباشند.

وی افزود: امروزه دیگر نمی گویند سلامت روان به معنای فقدان بیماری است و می گویند علاوه بر نبود علائم بیماری، افراد باید به خشنودی و رضایت از زندگی برسند. ممکن است فردی بیمار نباشد اما از زندگی خود رضایت نداشته باشد که این مساله ممکن است بعدها وی را به سمت زندگی ملال آور سوق دهد.

عضو هیات علمی دانشگاه شهید چمران اهواز بیان کرد: شاید شرایط فرد در حدی نباشد که بگوییم افسرده است اما نداشتن احساس خوب و نداشتن شادی و رضایت از زندگی موجب کاهش انگیزه و مسائل دیگر می شود.

وی عنوان کرد: بنابراین اگر سلامت روان را به معنای احساس بهزیستی، رضایت از زندگی و فرآیندها، شادکامی، داشتن اهداف بلند و تلاش در راستای این اهداف بدانیم، مسلماً چنین فردی در جامعه و روابط خود با دیگران بسیار خوب عمل می کند. در مقابل، کسی که یک یا چند ویژگی این تعریف را نداشته باشد دچار سردرگمی وی می شود که در روابط خانوادگی وی نیز انعکاس پیدا می کند. بنابراین سلامت روان اثر مستقیمی بر زندگی و جسم فرد دارد.

تاثیر اختلال های روانی بر سلامت

امیدیان افزود: اختلاف روانی موجب می شود فرد در عملکرد فردی و کنش گری اجتماعی با مشکل مواجه شود.

وی با اشاره به ویژگی های اختلالات روان تنی گفت: گاهی اوقات ناراحتی های روانی و اضطراب بلندمدت ممکن است منجر به بروز ناراحتی هایی مانند زخم معده، فشارخون و مسائل دیگری شود که یکی از جنبه های این بیماری ها، استرس ها و فشارهای روانی است.

وضعیت بهداشت روان در جامعه

این روان شناس در خصوص وضعیت کنونی سلامت روان جامعه بیان کرد: وضعیت سلامت روان در جامعه ما مطلوب نیست؛ به طور مثال یک آزمون سلامت روان در حوزه دانشجویی یا دانش آموزی داشتم که بر اساس آن، درصد افراد مشکل دار ما قدری از استاندارد جهانی بیشتر بوده است. یعنی درصد افراد دارای اختلالات روانی قدری از استاندارد جهانی بیشتر بوده است.

وی ادامه داد: تجربه حضور در محیط اجتماعی نشان می دهد که خلق ناشاد، رضایت نداشتن از زندگی و نبود معیارهای بهزیستی، در جامعه وجود دارد و این مسائل به عوامل مختلفی برمی گردد. یکی از وظایف مهم مسئولان، ایجاد فضای شاد همراه با امید است زیرا ما نمی توانیم همین طوری به مردم بگوییم شاد و امیدوار باشید و این مسائل، با توصیه حل نمی شود.

امیدیان تصریح کرد: بسیاری از مشکلات و مسائل موجود، به دلیل پیش بینی ناپذیری وضعیت زندگی و ابهام در آینده هستند که این مسائل مشکلات بهداشت روان را تشدید می کنند.

چرا باید زود به روانشناس مراجعه کرد؟

دانشیار گروه روانشناسی دانشگاه شهید چمران اهواز با اشاره به عواقب مراجعه دیرهنگام به روان شناس بیان کرد: بخشی از اختلالات به ویژه اختلالات کودکان و نوجوانان، دوره حساسی دارند و اگر این دوره بگذرد مراجعه برای درمان آن بسیار دیر است. به طور مثال برای درمان اختلالی مانند وسواس شاید تنها یکی دو جلسه مراجعه به روان شناس کافی باشد اما اگر اختلالی طولانی شود ریشه کن کردن آن نیز به همان میزان سخت تر است.

وی افزود: درک مردم از مشکلات و زمان مراجعه و دریافت توصیه و نحوه اقدامات مورد نیاز از فرد متخصص می تواند بسیار کمک کننده باشد.

فرق بین روانشناسی نوین و روانشناسی زرد

امیدیان در خصوص چالش های روانشناسان نیز گفت: یکی از چالش های روانشناسان در سال های اخیر، تقابل بین روانشناسی نوین و روانشناسی زرد است؛ با گسترش رسانه ها ممکن است بسیاری از مطالب روانشناسی در رسانه ها منتشر شود یا بسیاری از افراد ادعاهایی در این خصوص داشته باشند یعنی کسانی در لباس روانشناس، سوءاستفاده می کنند.

وی افزود: همان گونه که ممکن است یک آرایشگر کار تزریق بوتاکس که از وظایف پزشک است را انجام دهد، بسیاری از افراد بدون داشتن تخصص روانشناسی، خدماتی به مردم ارائه می دهند و توصیه هایی به مردم می کنند و همه چیز را تخریب می کنند.

وی با اشاره به نقش روان شناسی زرد در مراجعه نکردن مردم به روان درمانان و خوددرمانی گفت: روان شناسی زرد از دو حیث به مردم ضربه می زند. گاهی اوقات تقلیل یک مساله یا مشکل یا به یک موضوع کوچک ممکن است موجب شود این انگیزه در افراد ایجاد شود که این مساله، مشکل نیست. این در حالی است که گاهی اوقات یک پدیده اضطرابی که به نظر ساده می آید می تواند انعکاسی از مشکل عمیق تری باشد و اگر یک متخصص، فرد را ببیند بهتر می تواند وضعیت وی را تشخیص دهد. بنابراین مراجعه نکردن بیماران به روان شناس یک بعد قضیه است و دست کم گرفتن مساله نیز بعد دیگر آن.

امیدیان ادامه داد: در روان شناسی زرد فرآیند درمان گری نیز وجود دارد. یعنی افرادی هستند که با دانش مختصر و با مطالعه چند کتاب یا شرکت در چند کارگاه که گاهی بدون استاندارد علمی اداره شده اند، به خود اجازه می دهند وارد فرآیند درمان شوند یا حتی برخی به خود می گویند ذاتاً روان شناس هستند. برخی از این افراد اگر تبلیغات خوبی داشته باشند می توانند خود را در جامعه جا بیاندازند و مبالغ خیلی بزرگی دریافت کنند.

وی افزود: مردم باید با اطلاع رسانی متوجه شوند به چه کسانی مراجعه کنند، یعنی داشتن شماره و تابلو نظام سازمان روان شناسی حداقل معیار برای مراجعه به روان شناس است و سوابق کار افراد و روند کار و موارد متعددی در این زمینه تأثیرگذار است.

دانشیار گروه روانشناسی دانشگاه شهید چمران اهواز با بیان اینکه پروانه فعالیت روانشناسان از سوی سازمان نظام مشاوره و روانشناسی صادر می شود، گفت: مردم باید آگاهی لازم را داشته باشند و از افرادی که شماره و تابلوی سبز رنگ این نظام را دارند، خدمت بگیرند و خود را به دست افراد بدون تخصص نسپارند.

این روانشناس بیان کرد: سوءاستفاده از روانشناس و روانشناسی نیز یکی دیگر از چالش ها است؛ گاهی اوقات مراجعان با هدف سوءاستفاده از روانشناس، می خواهند برای آن ها توصیه به اختلال کند تا امتیازی در دعوی حقوقی یا مساله شغلی بگیرند که این مساله یکی از چالش های روانشناسان است و باید ضمن حفظ استانداردها، سعی کنند در دام چنین مسائلی گرفتار نشوند.

وی عنوان کرد: همیشه در علم، تردید و بررسی و نقد وجود دارد اما گاهی در انتشار بسیاری از مقالات موضوعی با قطعیت اعلام می شود در حالی که وجهه علمی ندارد و مبنا و نتیجه پژوهش آن مشخص نیست که این مساله نیز یکی از چالش های بزرگ است.

گرانی خدمات روانشناسی

امیدیان افزود: در حال حاضر هزینه های روان درمانی به گونه ای شده که هزینه یک جلسه روان درمانی برای درمانگر مقرون به صرفه است و نه برای مراجعه کننده؛ شاید استفاده از خدمات بیمه ای در این حوزه کمک کننده مردم باشد و سال ها است که این موضوع مطرح می شود اما هنوز گام موثری در این خصوص برداشته نشده است.

وی بیان کرد: در حوزه های مختلف تخصصی روانشناسی، بسیاری از سازمان ها کمتر با رویکرد علمی از این دانش استفاده می کنند بنابراین استفاده نکردن جامعه از روانشناس برای حل مشکلات و شرایط موجود شاید روانشناسان را به این سمت سوق دهد که وارد حوزه های کاربردی نشوند.

عضو هیات علمی دانشگاه شهید چمران اهواز عنوان کرد: در شرایط کنونی اگر بخواهیم کاربردی کار کنیم باید بتوانیم روابط میان رشته ای را در حوزه های مختلف مدنظر قرار دهیم اما کمتر شاهد کارهای بین رشته ای هستیم که این مسأله یکی از چالش های روان شناسان است.

انتهای پیام