گزارشی از اهمیت سد چمشیر برای شرق خوزستان
مدیر امور مطالعات طرح چمشیر گفت: تعدیل كیفیت آب رودخانه زهره در 9 ماه از سال به وسیله احداث سد چمشیر مهیا شده و حیات شرق استان با توجه به وجود این ابزار مدیریتی كنترل خواهد شد.
 
به گزارش خبرگزاری صداو سیما به نقل از پاون، آقای میثم فاضلی درباره مسئله رودخانه زهره گفت: رودخانه زهره است بر خلاف نام زیبایش یك رودخانه سیلابی و در اصطلاح وحشی است كه آب آن هم در بازه های زمانی به دلیل 6 زون شور كننده ناشی از شورابه تحت فشار كپراك های نفتی با شوری قابل توجه مواجه می شود.
وی ادامه داد: بر اساس اطلاعات به دست آمده از مقاله حمیدرضا محمدی و همكاران در گروه زمین شناسی دانشگاه چمران، شدت شوری آب این رودخانه در بازه هایی از زمان به حدی است كه عملا مصارف كشاورزی غیر ممكن می شود. این مقاله در قسمت نتیجه گیری خود اضافه می كند، كیفیت آب رودخانه در دوره زمانی بعد از بارندگی در حد قابل قبول است و برای كشت گیاهان غیر حساس به شوری مناسب خواهد بود.
وی افزود: رمز گشایی از تغییر محسوس كیفیت آب رودخانه زهره نیازمند توجه به دو بخش اطلاعات است. بر اساس گزارش مركز پژوهش های مجلس، شورابه های وارد شده به رودخانه زهره به طور طبیعی وابستگی به متغیر زمان ندارد و ثابت فرض می شود كه زمینه انتقال 2.5 میلیون تن نمك را به پایین دست رودخانه زهره مهیا می كند.
فاضلی تاكید كرد: بیش از 75 تا 85 درصد از آورد آبی رودخانه زهره به دلیل ماهیت سیلابی بودن در 3 ماه دی، بهمن و اسفند اتفاق می افتد و در 9 ماه دیگر سال تنها شاهد  15 تا 25 درصد آورد آبی هستیم كه مجموعا در یك سال نرمال به 2 میلیارد متر مكعب می رسد.
وی با اشاره به اینكه آگاهی از این دو مقوله یعنی در 9 ماه از سال كه دبی رودخانه كاهش و به حداقل می رسد، گفت: میزان ثابت شوری وارد شده از 6 زون شورابه سبب می شود تا شاخص EC بالا رفته و به اعداد 4500 تا 5000 برسد و در 3 ماه از سال كه آبدهی قابل توجهی در روخانه اتفاق می افتد، زمینه بهبود كیفیت EC در قالب اعدادی بین 600 تا 1000 فراهم شود.
فاضلی ادامه داد: ویژگی های یاد شده یعنی كیفیت بسیار متفاوت و همچنین سیلابی بودن سبب شده تا حیات شرق خوزستان به اندازه كافی از این رودخانه بسیار مهم منتفع نباشد. از سوی دیگر، هیچ ابزار مدیریت منابع آبی روی این رودخانه احداث نشده و تمامی آورد آبی آن پس از گذر از شرق خوزستان و استان بوشهر به خلیج فارس می ریزد.
وی گفت: در همین راستا برای ارتقای انتقاع حیات شرق خوزستان، مسئله احداث سد چمشیر به عنوان یك ابزار مدیریت منابع آب در دستور كار قرار گرفته و این مسئله از دهه 40 روی میز تصمیم گیران كشور بوده است.
مدیرامور مطالعات طرح چمشیر تاكید كرد: مهمترین هدف ساخت سد بر اساس گزارش ارائه شده از سوی كمیسیون اصل نود كه در گزارش مركز پژوهش ها نیز گنجانده شده، علاج بخشی كیفی و كمی آب رودخانه زهره است. سازوكار احداث سد نیز به این منوال است كه موقعیت قرارگیری و محور سد چمشیر به نحوی تعیین شده كه بتواند آورد آبی سیلابی رودخانه زهره را كنترل كرده و كمترین میزان زون شورابه نیز در مخزن سد قرار گیرد.
فاضلی در بیان اینكه بر اساس جلسات زیاد كارشناسی، سرانجام ساختگاه سد در ناحیه ای روی سازند میشان قرار گرفته به نحویكه تنها 2 زون از 6 زون شور پشت مخزن قرار دارد و 4 زون شور كننده به جلوی مخزن تعلق گرفته است، گفت: زمانیكه آورد آبی قابل توجه در فصول رخداد سیلاب از نیمه دی ماه شروع می شود، آب در پشت مخزن ذخیره شده و با توجه به اینكه كمترین منابع شوری در پشت سد قرار دارد، لذا آب مخزن سد در طی سال یك آب با كیفیت قابل قبول است.
وی ادامه داد: از سوی دیگر در برنامه بهره برداری از سد به این شكل قید شده كه خروجی سد به نحوی بر اساس حقابه محیط زیت تنظیم خواهد شد كه با همزمان با اختلاط آب با 4 زون شوركننده پایین دست، آب با كیفیت شوری قابل قبول در كل سال برای پایین دست تامین شده و دیگر شاهد رسیدن EC به اعدادی حدود 5000 هزار در بازه های زمانی مختلف نباشیم.
مدیرامور مطالعات طرح چمشیر در پایان گفت: تعدیل كیفیت آب رودخانه زهره در 9 ماه از سال به وسیله احداث سد چمشیر مهیا شده و حیات شرق استان با توجه به وجود این ابزار مدیریتی كنترل خواهد شد.